Τα Άδανα της Κιλικίας

Τα Άδανα σήμερα είναι μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της Τουρκίας, διάσημη για το καλό φαγητό της. Έχει πληθυσμό περίπου 3 εκατομμύρια. Διαθέτει μεγάλη βιομηχανική ζώνη, ενα μικρό κομμάτι πόλης που χαρακτηρίζεται σαν υπό προστασία και έντονα
δυτικοποιημένο προφίλ, εκεί μένουν και οι ξένοι που ζουν στα Άδανα λόγο των Νατοϊκών βάσεων και των μεγάλων εταιριών ξένων συμφερόντων που εδρεύουν στη πόλη.

Τα κυριότερα αξιοθέατα για να επισκεφθεί ο ταξιδιώτης είναι οι αρχαιολογικοί χώροι Κοζάνης, Φώκαιας, καθώς και οι καταρράκτες στο Eyner που βρίσκεται σε μια περιοχή γεμάτη από λίμνες.


Τα Άδανα του 19ου αιώνα μέχρι το 1922

Η μητρόπολη Αδάνων και Ταρσού βρισκόταν μέσα στα όρια του βιλαετιού Αδάνων και ανήκε στο Πατριαρχείο Αντιοχείας, μια παράμετρος που δημιουργούσε ορισμένες φορές δυσχέρειες με τις μητροπόλεις του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης και το ίδιο το Πατριαρχείο.1

Ο πληθυσμός του βιλαετιού Αδάνων έφτανε το 1892 στο συνολικό αριθμό των 403.500 κατοίκων και αποτελούνταν ειδικότερα (μεταξύ άλλων) από 158.000 μουσουλμάνους και 68.000 ελληνορθόδοξους, σύμφωνα με το Μ. Χαμιδόπουλο. Το 1909 στη σφαγή των Αρμενίων της Κιλικίας σχεδόν εξαλείφθηκαν οι 40.000 Αρμένιοι που κατοικούσαν στα Άδανα, καθώς η πόλη ήταν το κέντρο του βασιλείου της Μικρής Αρμενίας (Αρμενία Κιλικίας) το 14ο αιώνα.

Η πόλη των Αδάνων είχε πολύ ανεπτυγμένη βιομηχανία και το μεγαλύτερο μέρος αυτής το κατείχαν οι Ελληνορθόδοξοι. Στα Άδανα άλλωστε είχε στραφεί κατά τα τελευταία χρόνια του 19ου αιώνα το ενδιαφέρον γερμανικών επιχειρηματικών κύκλων για εκμετάλλευση των πρώτων υλών της επαρχίας, όπως η εταιρεία βάμβακος (Deutsch – Levantinische Baumwollengesellschaft), που εκμεταλλευόταν τη μεγάλη παραγωγή βαμβακιού της κιλικικής πεδιάδας, στο μέσο της οποίας βρίσκονται τα Άδανα.

Η οικονομική σημασία των Αδάνων ενισχυόταν από την ύπαρξη υποκαταστήματος της Οθωμανικής Τραπέζης στην πόλη. Στα Άδανα ήταν και ένας από τους μεγαλύτερους σταθμούς του, Γερμανικής ιδιοκτησίας σιδηροδρόμου που κατέληγε στη Βαγδάτη.

Οι ελληνορθόδοξοι της περιοχής της Κιλικίας, κατάγονταν κυρίως από την Καππαδοκία και το Ικόνιο (αν και αναφέρονται νησιώτες και Κύπριοι) μετέβησαν στην Κιλικία λόγω των δυνατοτήτων για εμπορικές δραστηριότητες.

Στο πλαίσιο της ακμαίας υφαντουργίας και ταπητουργίας της περιοχής σημειώνεται η ύπαρξη δύο ελληνικών κλωστηρίων στα Άδανα, των αδελφών Τρυπάνη (ημερήσια παραγωγή 800/1.000 δέματα) και των Συμεώνογλου και Σία (ημερήσια παραγωγή 150-200 δέματα).

Πολλοί από τους πλούσιους κατοίκους των Αδάνων όταν το 1919 η πόλη ήταν υπό Γαλλική κατοχή, μετέφεραν μεγάλο μέρος της περιουσίας τους στην Ελλάδα κι έτσι γλύτωσαν τη καταστροφή κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών και άνοιξαν επιχειρήσεις στην Ελλάδα, όπως το μεγάλο κλωστοϋφαντουργείο στην οδό Πειραιώς που τώρα στεγάζεται η σχολή καλών τεχνών .

Στη συνθήκη της ανταλλαγής στη Λωζάννη που υπέγραψε ο Βενιζέλος τα Άδανα έχουν το τρίτο σε μέγεθος Ελληνικό πληθυσμό μετά τη Κωνσταντινούπολη και τη Τραπεζούντα.


Πηγή: Εγκυκλοπαίδεια μείζονος Ελληνισμού.