Βάλια κάλντα

Η Βάλια- Κάλντα είναι ένας από τους λίγους φυσικούς θησαυρούς που έχουν απομείνει ανέγγιχτοι από τον "πολιτισμό" στην Ελλάδα.  Αποτελεί μια απομονωμένη περιοχή στο Βόρειο τμήμα της Πίνδου. Έχει συνολική έκταση 68.990 στρέμματα και αποτελείται από τον πυρήνα με έκταση 33.490 στρ. και την περιφερειακή ζώνη προστασίας με έκταση 35.500 στρ.

Η Βάλια Κάλντα (στη βλάχικη διάλεκτο σημαίνει ζεστή κοιλάδα) που βρίσκεται στην Πίνδο κοντά στο Μέτσοβο, ανακηρύχθηκε Εθνικός Δρυμός το 1966. Στην περιοχή κυριαρχούν πυκνά δάση μαύρης πεύκης (Pinus nigra) και οξιάς (Fagus Silvatica) στις βόρειες πλαγιές, βραχώδεις κορυφογραμμές, μόνιμους και γρήγορους χείμαρρους το Αρκουδόρεμα και τη Σαλατούρα , πολλές πηγές και ορεινές λίμνες οι ονομαζόμενες Δρακολίμνες.

Στο δρυμό ζει ένας μικρός πληθυσμός καφέ αρκούδας υπάρχουν ακόμα λιγοστοί λύκοι, αγριόγατοι, ζαρκάδια και Αγριοκάτσικα, στα πεντακάθαρα νερά του Αρκουδορέματος που διασχίζει το δρυμό υπάρχουν βίδρες και Αλπικοί Τρίτωνες. Συνολικά ο Δυρμός αποτελεί καταφύγιο για 7 είδη αμφιβίων, 10 είδη ερπετών, 70 είδη πουλιών και 17 είδη θηλαστικών, στα εδάφη του επίσης υπάρχουν 415 είδη φυτών και 86 είδη μανιταριών.

Στην περιοχή καταγράφηκαν 9 είδη δρυοκολαπτών με κυριότερο το μαύρο δρυοκολάπτη που είναι και ο μεγαλύτερος σε μέγεθος. Στα ψηλότερα σημεία του βουνού φωλιάζουν Χρυσαετοί που κατεβαίνουν στο δρυμό για να τραφούν, η τροφή τους είναι μικρά θηλαστικά και πουλιά, ερπετά αλλά και πτώματα κτηνοτροφικών και άλλων ζώων.

Στην περιοχή μπορεί να φτάσει κάποιος οδικώς από τη Μηλιά και το Περιβόλι και πεζός από τα χωριά Βοβούσα, Μηλιά, Κρανιά, Περιβόλι και από τις πηγές του Αώου στο Μέτσοβο.

Πηγή epirus-history
 Οδηγός Δ, Μακεδονίας