Το Μέγα Ρεύμα και η "Φράουλα του Αρναούτκιοϊ"

Τις διάσημες, ροζ χρώματος, μικρού μεγέθους και έντονα αρωματικές φράουλες, τις φράουλες του Αρναούτκιοϊ (Arnavutkoy Cilegi), της παρήγαγε για πρώτη φορά στο Μέγα Ρεύμα του Βοσπόρου η οικογένεια Υψηλάντη.

 

 

Το Μέγα Ρεύμα

 Μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, στα μέσα του 15ου αιώνα η περιοχή άρχισε να ονομάζεται Αρναούτκιοϊ (Arnavutköy), δηλαδή Αρβανιτοχώρι, διότι ο Πορθητής εγκατέστησε στο ερημωμένο χωριό Αρβανίτες από την Hπειρο . Από τα μέσα του 19ου αιώνα άρχισε να επικρατεί το όνομα ‘Μέγα Ρεύμα’ το οποίο προέρχεται από το ρεύμα, γνωστό και ως Διαβολόρεμα, που κατεβαίνει από την Μαύρη Θάλασσα και τρέπεται στο σημείο αυτό του Βοσπόρου.

Μέχρι τα μέσα του 19 αιώνα, όπως αναφέρεται, στο Μέγα Ρεύμα υπήρχαν Ρωμιοί και Εβραίοι και το χωριό θεωρούνταν ένα περιποιημένο, ζωντανό και όμορφο Ρωμαίικο(Ελληνικό) χωριό. Οι περισσότεροι από τους Εβραίους εγκατέλειψαν την περιοχή μετά από μια μεγάλη πυρκαγιά. Μετά από λίγο άρχισαν να εγκαθίστανται στο Μέγα Ρεύμα και ορισμένοι μουσουλμάνοι και Αρμένιοι. Το 1914 ο πληθυσμός αναφέρεται ότι κατανέμεται ως εξής: 5972 Ρωμιοί, 493 Μουσουλμάνοι, 342 Αρμένιοι, 32 Εβραίοι και 642 αλλοδαποί. Εννοείται ότι, μετά τα γεγονότα του 1955 και 64 η κατάσταση έχει αλλάξει και σήμερα πιθανόν να ζούνε στο Μέγα Ρεύμα περίπου 80 Έλληνες.

Στο Μέγα Ρεύμα πολλοί Ρωμιοί είχαν θαυμάσια και πανάκριβα αρχοντικά "πάνω στο κύμα", τα λεγόμενα γιαλιά(yalı). Πολλά δεν διασώζονται σήμερα όμως για μια ιδέα δείτε παρακάτω το βίντεο από το Μέγα Ρεύμα.Οι ντόπιοι ασχολούνταν κυρίως με την αμπελουργία και την αλιεία.

Η φράουλα

Η εισαγωγή της φράουλας οφείλεται στον Αλέξανδρο Ι. Υψηλάντη γύρο στο 1798. Γεννήθηκε το 1726 στην Κωνσταντινούπολη μέγας διερμηνέας της Υψηλής Πύλης και ηγέμονας της Βλαχίας(πάντως,  φαίνεται ότι αποκεφαλίστηκε στο τέλος...).  Έτσι, τα αμπέλια της Βυζαντινής περιόδου αντικαταστάθηκαν με την καλιέργεια φράουλας.

Η ποικιλία ονομάστηκε "Οθωμανική φράουλα". Κάθε χρόνο τον Μάϊο-Ιούνιο, μαζευόταν με το χέρι η φράουλα και αφού τις τοποθετούσαν σε μακρόστενα ειδικά καλάθια τις κατέβαζαν στην πλατεία στην προβλήτα(σκάλα) για να την πουλήσουν.

Η ποικιλία Οθωμανική φράουλα, είναι λεπτή και εύθραυστη, και σε αντίθεση με άλλα είδη φραουλών πρέπει να μαζευτεί μέσα σε ένα μήνα. Από 20 Μαΐου μέχρι 20 Ιουνίου. O σπουδαία γεύση και το έντονο άρωμα όπως και το ροζ χρώμα είναι τα χαρακτηριστικά της.

 Το ότι στο Μέγα Ρεύμα, ακόμη και πριν από 25-30 χρόνια καλλιεργούνταν 25 με 30000 κιλά Φράουλας του Αρναούτκιοϊ σε 400 στρέμματα φαντάζει απίστευτο. Αν και σήμερα βλέπουμε μερικά άτομα που υποστηρίζουν ότι την καλλιεργούν(μερικές εκατοντάδες κιλά) στο Μέγα Ρεύμα. Επίσης σε μια περιοχή της Μαύρης θάλασσας ίσως καλλιεργείται μια παρόμοια ποικιλία σήμερα.

Πριν από 60 χρόνια, Τούρκικες οικογένειες από τον Πόντο στο Μεγάλο Ρεύμα, έχοντας μάθει την τέχνη από τους ρωμιούς πήραν στα χέρια τους την καλλιεργεια αυτής της ποικιλίας. Η καλλιέργεια φράουλας στο Μ. Ρεύμα συνεχίστηκε μέχρι τη δεκαετία του 1960.

Πηγές
http://zaman.com.tr/haber.do?haberno=855696&keyfield=72756D6C6172     [τουρκικά]
http://www.milliyet.com.tr/2004/01/16/cumartesi/cum03.html                            [τουρκικά]
http://kassiani.fhw.gr/constantinople/Forms/fLemmaBodyExtended.aspx?lemmaID=11079#noteendNote_6
http://www.ufuksarisen.com/arnavutkoyens.html                                               [τουρκικά]









[Αν δεν μπορείτε να δείτε το βίντεο εδώ(πχ με λίνουξ), δεξί κλικ και "watch on Youtube]


licensed under a Creative Commons Attribution-Noncommercial 3.0 Greece License.