5 αποκριάτικα έθιμα

Οι Απόκριες ονομάζονται και Τριώδιο. Η ονομασία αυτή προέρχεται από τις "τρεις ωδές" του Ευαγγελίου της Ορθοδοξίας. Το Τριώδιο αρχίζει την Κυριακή του Τελώνη και του Φαρισαίου, συνεχίζει με την Κυριακή του Ασώτου, την Κυριακή της Απόκρεω και ολοκληρώνεται την Κυριακή της Τυρινής ή Τυροφάγου. Η επόμενη είναι η πρώτη μέρα της Σαρακοστής και ξεκινάει η νηστεία, που διαρκεί 40 ημέρες. Οι χριστιανοί ονόμασαν την μέρα αυτή "Καθαρά Δευτέρα", γιατί με την έναρξη της νηστείας θεωρούσαν ότι ξεκινούσε η κάθαρση πνεύματος και σώματος.


Στην Άμφισσα κάθε χρόνο αναβιώνει ο θρύλος του "στοιχειού". Από τη συνοικία Χάρμαινα, όπου βρίσκονται τα παλιά Ταμπάκικα, και τα σκαλιά του Αι Νικόλα κατεβαίνει το "στοιχειό" και μαζί ακολουθούν εκατοντάδες μεταμφιεσμένοι. Το στοιχειό της Χάρμαινας αγαπά και προστατεύει τους Ταμπάκηδες (βυρσοδέψες), τους οποίους η δουλειά τους ανάγκαζει να βρίσκονται στη Βρύση νύχτα - μέρα. Παλεύει με τα άλλα στοιχειά (ψυχές σκοτωμένων ανθρώπων ή ζώων που τριγυρίζουν στην περιοχή)και κάθε φορά βγαίνει νικητής. Πολλοί ορκίστηκαν πως είδαν το στοιχειό να τριγυρίζει τη νύχτα στη συνοικία και να καταλήγει στην πηγή του νερού και να χάνεται.

Στο Γαλαξίδι από το 1801 γίνεται αλευροπόλεμος, όλοι γυρνούν μασκαρεμένοι με βαμμένα πρόσωπα με κάρβουνο, βερνίκι ή ώχρα και παίζουν αλευροπόλεμο.

Στη Κάρπαθο τη Καθαρά Δευτέρα λειτουργεί το Λαϊκό Δικαστήριο Ανήθικων Πράξεων. Κάποιοι κάνουν άσχημες χειρονομίες σε κάποιους άλλους και συλλαμβάνονται από τους Τζαφιέδες ή Ζαπτιέδες (χωροφύλακες) για να οδηγηθούν στο Δικαστήριο, που το αποτελούν οι σεβάσμιοι του νησιού.

Στη Κω την Κυριακή της Αποκριάς στην περιοχή γύρω από τον Κέφαλο και την Αντιμάχεια αναβιώνει το έθιμο με τις "καμουζέλες", που κρατάει εδώ και μισό αιώνα. Οι "καμουζέλες" ή ελαφάκια, στα παλιά τα χρόνια, ήταν μασκαράδες βαμμένοι με κάρβουνα, σκεπασμένοι με τα λεγόμενα χράμια (πολύχρωμες υφαντές κουβέρτες) και κραδαίνοντας την κοκάλα γύρναγαν στους δρόμους του χωριού πειράζοντας και διασκεδάζοντας τους κατοίκους. Αργά το βράδυ γίνεται το κάψιμο του στοιχειού.

Στα Θυμιανά της Χίου αναβιώνει το έθιμο της "Μόστρας", που διαρκεί δύο ημέρες από το βράδυ της Παρασκευής της Τυροφάγου μέχρι και το πρωί της Κυριακής. Σύμφωνα με τους ντόπιους από εκεί βγήκε και η έκφραση "την Παρασκευή την ανεβάζουμε και την Κυριακή την κατεβάζουμε". Οι ρίζες του εθίμου βρίσκονται στην εποχή του Μεσαίωνα, με τους νεαρούς, το βράδυ της Παρασκευής, να φοράνε παλιά ρούχα, γυναικεία ή αντρικά, να καλύπτουν το πρόσωπό τους με αυτοσχέδιες μάσκες (μουτσουναριές)και να κάνουν διάφορα σκετς σκορπώντας το γέλιο στους δρόμους του νησιού. Τη Κυριακή με ένα χορό που λέγεται ταλίμι αναπαριστούν τις μάχες των Χιωτών με τους πειρατές.

Σε όλες τι περιπτώσεις το ποτό και τα κατάλληλα εδέσματα είναι άφθονα και το γλέντι κρατάει μέχρι αργά.