Τα Αρβανιτοχώρια της Εύβοιας

Ξέρετε γιατί στα περισσότερα χωριά της Εύβοιας οι κάτοικοι είναι δίγλωσσοι, μιλούν Ελληνικά και Αρβανίτικα; Η ιστορία αρχίζει όταν η Εύβοια έπεσε στα χέρια των Βενετσιάνων.

Το "Βασίλειο του Νεγρεπόντε", όπως ονομάστηκε η Εύβοια αποτελούσε αξιόλογο διαμετακομιστικό κέντρο προϊόντων.

Οι κάτοικοί της απολάμβαναν μια σχετική αυτοδιοίκηση και ζούσαν με μια σχετική άνεση, παράλληλα με μια ισχυρή κοινωνική τάξη των ευγενών της Δύσης που άκμαζε.
Στην Εύβοια συνυπήρχαν δύο χριστιανικοί πληθυσμοί, ο ορθόδοξος και ο καθολικός, μάλιστα από το 1261 η Χαλκίδα, λόγο της ανακατάληψης της Κωνσταντινούπολης από τους Βυζαντινούς, ήταν έδρα του λατινικού πατριαρχείου της Ανατολής.

Από τις αρχές του 14ου αιώνα οι Τούρκοι προσπαθούσαν να καταλάβουν την Εύβοια, το 1392, ο τουρκικός στόλος χτύπησε τη Χαλκίδα, ενώ ταυτόχρονα οι Καταλανοί λεηλατούσαν τη Νότια Εύβοια.

Το 1402 έγινε πρόσκληση των Αρβανιτών στη Νότια Εύβοια οι Βενετοί καλούσαν όποιον Αρβανίτη είχε άλογο να εγκατασταθεί με την οικογένεια του στην περιοχή, του έδιναν καλλιεργήσιμη γη, ισόβια φοροαπαλλαγή, με τον όρο να υπερασπιστούν το νησί όταν αυτό θα ήταν απαραίτητο. Το 1425 πέρασαν τα στενά του Ευρίπου οι πρώτες 300 οικογένειες Αρβανιτών με τα ζώα τους.

Το 1415 οι Τούρκοι επιτέθηκαν στη βόρεια Εύβοια αλλά η αντίσταση ήταν σθεναρή. Από το 1445, ξανάρχισαν ισχυρότερες οι τουρκικές επιδρομές, ταυτόχρονα είχε ξεσπάσει επιδημία πανούκλας.

Τον Ιούνιο του 1470 μ.Χ ήταν το μοναδικό σχεδόν τμήμα της Ελλάδας που δεν είχε πέσει στα χέρια των Οθωμανών.Τουρκικός στόλος 300 πλοίων, με 60-70.000 άνδρες εισέπλευσε στο Νότιο Ευβοϊκό και αγκυροβόλησε δίπλα στη σημερινή συνοικία της Χαλκίδας, Βούρκο. Στις 18 Ιουνίου έφθασε ισχυρό τουρκικό στράτευμα με επικεφαλής τον ίδιο το Μωάμεθ τον Πορθητή. Οι υπερασπιστές της Χαλκίδας, αν και μειονεκτούσαν αριθμητικά, απόρριψαν τους όρους παράδοσης του Μωάμεθ.

Όταν τελικά μετά από στενή και ανελέητη πολιορκία η Χαλκίδα λύγισε, γνώρισε μια από τις μεγαλύτερες σφαγές της ιστορίας. Πάνω από το 90% του πληθυσμού της Εύβοιας εξολοθρεύτηκε από Τούρκους και πανούκλα.

Για να μη μείνει η γη ακαλλιέργητη οι Τούρκοι μετακίνησαν και αυτοί με τη σειρά τους ορθόδοξους πληθυσμούς από την Ήπειρο που η καλλιεργήσιμη γη ήταν λιγοστή. Η Εύβοια μετονομάστηκε σε Πασαλίκι του Ευρίπου, το οποίο είχε στη δικαιοδοσία του τη Θήβα και την Αθήνα όπου υπάρχουν επίσης χωριά που μιλούν Αρβανίτικα.


πηγή

Ρίζες Ελλήνων - Ανθρωπογεωγραφία της Ελλάδας (εκδόσεις πήγασος)

χαρτης Ευβοια