Το Κοντοσκάλι κάποτε

Το Κοντοσκάλι είναι κτισμένο στους πρόποδες του 2ου και του 3ου λόφου της Επταλόφου. Μέσα στα παλιά Βυζαντινά τείχη, το κοντοσκάλι είναι μια από τις μεγαλύτερες συνοικίες κατά μήκος της Προποντίδας μετά τη Βλάγκα και τα Ψωμαθειά.

Αγία Κυριακή

Κοντοσκάλι, η γειτονιά της Πόλης στην οποία γεννήθηκα εγώ και οι γονείς μου.



"Μια των ωραιότερων συνοικιών των κατά μήκος προς την Προποντίδα τειχών" όπως γράφει ο Μανουήλ Γεδεών. Στην εποχή του Βυζαντίου λεγόταν "Πύλη Ψάμμου", "Δοθέν δια την επισωρευομένην υπό του νότου εις τον ενταύθα αιγιαλόν άμμον" κατά το Γεδεών, γι αυτό και Τούρκικα ονομάζεται "Kumkapi" (πύλη της άμμου).

Από τα χρόνια του Βυζαντίου έξω από την πύλη βρισκόταν το λιμάνι του Θεοδοσίου που αργότερα επιχωματώθηκε, από το 17ο αιώνα στο Κοντοσκάλι υπήρχε και ένα ακόμα λιμάνι των Κάτεργων των Γραικορωμαίων (Katirga limani). Εκεί στην πλατεία "Κοντάρια", 500 μέτρα από την Αγ. Κυριακή, ήταν η εκκλησία του "Αγ. Γεωργίου κοντάρια". Σήμερα, δεν υπάρχει ούτε ίχνος της.

Μέχρι το 1970 υπήρχε μια μικρή σκάλα (μώλος) που έδεναν τις ψαρόβαρκες. Από την μικρού μεγέθους σκάλα πήρε και το όνομα Κοντοσκάλι, όπως υποστηρίζει και ο Σκαρλάτος Βυζάντιος.

Κοντοσκάλι, ψαραγορά...

Το Κοντοσκάλι ήταν μια πυκνοκατοικημένη συνοικία στην οποία έμεναν κυρίως Έλληνες και Αρμένηδες. Εκεί βρισκόταν και το Αρμένικο πατριαρχείο καθώς και πολλές Αρμένικες εκκλησίες, όπως η "Σουρπ Ασβαντζιαντζιν", η "Προστάτιδα των ξενιτεμένων", η "Σουρπ Σαρκίς και η "Σουρπ Νιγκογός".

Υπήρχαν και 4 Ελληνικές εκκλησίες η Αγ. Κυριακή, η Παναγία Ελπίδα Κουμ Καπού, ο Αγ. Νικόλαος και ο Αγ. Ιωάννης. Στη περιοχή ήταν και η μονή Μυρελαίου στην οποία βρισκόταν ο οικογενειακός τάφος του Ρωμανού Λεκαπηνού, ο οποίος το 16ο αιώνα έγινε τζαμί το λεγόμενο Μποντρούμ τζαμί.

Παναγία Ελπίδα

Κοντά στη πύλη του παλιού λιμανιού πίστευαν πως είχε ταφεί ο Αγ. Ιωάννης ο Καλυβίτης εκεί ήταν ένα πηγάδι, το μαρμάρινο στόμιο του σωζόταν μέχρι το 1990. Από εκεί ανάβλυζε θαυματουργό αγίασμα και στις 15 Ιανουαρίου στη γιορτή του αγίου έτρεχαν πολλοί χριστιανοί για να πιούν από το αγίασμα. Μέχρι σήμερα κάτω από πολλά σπίτια του Κοντοσκαλίου υπάρχουν πηγές αγιασμάτων.

Από τα τέλη του 19ου αιώνα είχαν εγκατασταθεί στο Κοντοσκάλι εσωτερικοί μετανάστες από την Καππαδοκία (Καραμανλήδες), όπως η δική μου οικογένεια από τη Νεάπολη της Καππαδοκίας. Καραμανλήδες και Καπουδαγλήδες ανταγωνίζονταν εποικοδομητικά και έτσι η περιοχή αναπτύχθηκε γρήγορα.

Στην Πύλη του Κοντοσκαλίου υπήρχαν από πολύ παλιά αρκετές ταβέρνες, μεϊχανέδες όπως τις έλεγαν όπως το καπηλειό του Onnik που σύχναζαν βουλευτές υπουργοί και επώνυμοι. Ταχτικός θαμώνας ήταν ο Zeki Muren. Φημισμένη ήταν και η ταβέρνα του Λαζαρίδη, κοντά στη βρύση.

Σημερινό Κοντοσκάλι τη νύχτα

Πηγή
Από το βιβλίο "Κοντοσκάλι & Κουμ Καπου" του οικογενειακού φίλου μας(και συγγενή του συναδέλφου xalki) κυρίου Χρήστου (Τάκη) Ινεπέκογλου.

http://fanarion.blogspot.com/2010/07/blog-post_07.html
http://www.flickr.com/photos/imagesvolantes/3304630942/
http://www.flickr.com/photos/72782629@N00/3208050106/
http://www.flickr.com/photos/rytc/4563639442/in/photostream/
http://www.flickr.com/photos/rytc/4563676072/
http://einai-adynaton.blogspot.com/2010/07/2.html

Σημείωση: Τις φωτογραφίες για το σύγχρονο Κοντοσκάλι εκτός της πρώτης, έψαξε και βρήκε ο +Sotirios Priftis Το κείμενο είναι του +m blanco .
Όλες έχουν πιστεύουμε κατάλληλο Creative Commons license και οι σύνδεσμοι προς τους δημιουργούς είναι στο τέλος του άρθρου.

licensed under a Creative Commons Attribution-Noncommercial 3.0 Greece License